O. Yüksel SERDENGEÇTİ

1917-1983

Asıl adı Osman Zeki Yüksel olan şair, 25 Temmuz 1917’de Antalya’nın Akseki ilçesinde doğdu. İlkokulu doğduğu ilçe olan Akseki’de bitirdikten sonra ortaokulu Antalya’da tamamladı. Bundan sonraki öğrenim hayatına Ankara’da devam eden olan Serdengeçti, Ankara Atatürk Lisesini başarıyla bitirip, 1940 yılında Ankara Dil-Tarih Fakültesi Felsefe bölümüne kaydoldu. Lisans öğreniminin dördüncü yılında, 3 Mayıs 1944 olaylarına karıştığı için tutuklanarak sıkıyönetimin ilan edildiği İstanbul’a gönderildi ve burada hapis hayatıyla tanıştı. Yaklaşık üç buçuk ay içerde baskı ve işkencelere maruz kalması, sonraki hayatında milliyetçiliği benimsemesinde önemli rol oynadı. Kısa sürede suçsuz olduğu anlaşılınca özgürlüğüne kavuştu ve yarıda kalan öğrenim hayatını tamamladı.

Daha sonra Ankara Valisi Nevzat Tandoğan’ın Ankara Belediyesi Tahakkuk Şubesi’nde görev yapması teklifini kabul ettiyse de bir yıla yakın bir süre çalıştıktan sonra buradan ayrıldı. 1947-1962 yılları arasında Serdengeçti adıyla aylık bir dergi çıkardı. Sık sık tutuklanması ve derginin kapatılması yüzünden dergi ancak otuz üç sayı yayımlanabildi. Fakat bu kadar sayı Osman Yüksel’e Serdengeçti diye hitap edilmesine yetti. Bu vesileyle Osman Zeki Yüksel de Serdengeçti soyadını aldı. 1952’de Bağrı Yanık adında tek sayfalık mizah gazetesi sadece bir sayı çıktı ve hemen kapatıldı. Yazı hayatını Yeni İstanbul, Zafer, Türk Yurdu, Millî Gazete, Çağlayan gibi gazete ve dergilerle devam ettirdi. 1965 ve 1969 arasındaki dönemde, Adalet Partisi’nden Antalya milletvekili olarak meclise girdi, ancak parti yöneticilerine karşı yaptığı eleştirilerden dolayı partiden ihraç edildi. Daha sonra başka partilerden meclise girmeyi denediyse de seçilemedi. Akrabalarından İsmet Hanım’la evlenmiş olan Osman Yüksel son yıllarında parkinson hastalığına yakalandı ve 10 Kasım 1983’te vefat etti. Mezarı Ankara’da Cebeci Asrî Mezarlığı’ndadır.

Osman Yüksel, Batı’nın filozoflarından ziyade klasiklerini, şair, hikâyeci ve romancılarını kendisine yakın bulmuştur. Gerek aile fertleri gerekse çevresi bakımından İslâm’a olan yakınlığı Osman Yüksel’in küçük yaşlarda Mevlânâ Celâleddîn-i Rûmî, Yûnus Emre ve Mehmed kif Ersoy gibi mutasavvıf, şair ve düşünürlerden etkilenmesine vesile olmuş, daha sonra bu halka Nâmık Kemal, Ziya Gökalp ve Nurettin Topçu ile genişlemiş, fakat daha ziyade Mehmed kif’in etkisi altında kalmıştır. Modernizme, batılılaşmaya, materyalizme karşı olan Osman Yüksel, tek parti döneminin bu paraleldeki uygulamalarına karşı çıkmıştır. İsmet İnönü başta olmak üzere Nevzat Tandoğan, Hasan li Yücel, Behice Boran, Pertev Naili Boratav, Sabahattin Ali, Falih Rıfkı Atay, Ahmet Emin Yalman gibi dönemin önemli isimleriyle sürekli mücadele ve tartışma içinde olmuştur. Mücadeleci özelliğinin yanında yardımlaşmayı, tabiatı, sade yaşamayı seven Osman Yüksel şiirlerinde çoğunlukla vatan, millet, din, ahlâk, gelenek, tarih ve tabiat temalarını işlemiştir.

Bazı Eserleri: Mabetsiz Şehir, Bir Nesli Nasıl Mahvettiler, Bu Millet Neden Ağlar: Türklüğün Perişan Hali, Gülünç Hakikatler, Mevlana ve Mehmed Akif, Ayasofya Davası, Müslüman Türk Çocuğunun Şiir Kitabı, Kanlı Balkanlar, Akdeniz Hilalindir

Yazıları (134)

Tanklı Demokrasi

Devlet 8.Sayı 8.Sayfa

Mayıs 1969

Son Olaylarda Hükümet

Devlet 11.Sayı 11.Sayfa

Haziran 1969

Rasih Kaplan!

Serdengeçti 9.Sayı 6.Sayfa

Şubat 1950

Aslan Mehmetçik

Serdengeçti 13.Sayı 5.Sayfa

Haziran 1951

Ayasoyfa

Serdengeçti 22.Sayı 5.Sayfa

Mayıs 1956

Ramazan

Serdengeçti 24.Sayı 5.Sayfa

Nisan 1957

İstifa Ediyorum

Serdengeçti 26.Sayı 8.Sayfa

Aralık 1957

İç Nizam

Serdengeçti 31.Sayı 3.Sayfa

Aralık 1959

Sakarya Ufukları

Çınaraltı 16.Sayı 10.Sayfa

Kasım 1941

Destan

Çınaraltı 30.Sayı 9.Sayfa

Şubat 1942

Destan

Doğu (1942 - 50) 67-70.Sayı 2.Sayfa

Haziran - Eylül 1948

Destan

Milli Hareket 4.Özel.Sayı 1.Sayfa

Mayıs 1971

Kara Kitaptan

Töre 135.Sayı 52.Sayfa

Ağustos 1982

Ağıtlar

Türkeli (1968 - 69) 1.Sayı 18.Sayfa

Mayıs 1968

Allah Tanrı

Milli Hareket 13.Sayı 22.Sayfa

Ocak 1967

Ayasofya

Orkun (1962 - 64) 28.Sayı 24.Sayfa

Haziran 1964

Ayasoyfa

Serdengeçti 17.Sayı 3.Sayfa

Ağustos 1952

Serdengeçti 6.Sayı 4.Sayfa

Mayıs 1949

Senin Ardından

Serdengeçti 6.Sayı 13.Sayfa

Mayıs 1949

Mâbetsiz Şehir

Serdengeçti 7.Sayı 3.Sayfa

Temmuz 1949

Yıkıldılar!

Serdengeçti 11.Sayı 3.Sayfa

Eylül 1950

Dua

Serdengeçti 14.Sayı 2.Sayfa

Mart 1952

Yaşa Be Menderes!

Serdengeçti 15-16.Sayı 25.Sayfa

Mayıs-Haziran 1952

Asri Aile

Serdengeçti 22.Sayı 11.Sayfa

Mayıs 1956

Hadiseler

Serdengeçti 22.Sayı 13.Sayfa

Mayıs 1956

Cumhuriyet

Serdengeçti 22.Sayı 13.Sayfa

Mayıs 1956

Kördüğüm

Serdengeçti 22.Sayı 13.Sayfa

Mayıs 1956

Hezeyanlar!..

Serdengeçti 24.Sayı 3.Sayfa

Nisan 1957

Kıbrıs

Serdengeçti 24.Sayı 7.Sayfa

Nisan 1957

Ataç Öldü

Serdengeçti 25.Sayı 7.Sayfa

Eylül 1957

Ne Tesadüf!

Serdengeçti 25.Sayı 12.Sayfa

Eylül 1957

Bakımsız Gençlik

Serdengeçti 26.Sayı 10.Sayfa

Aralık 1957

Serdengeçti 27.Sayı 5.Sayfa

Mart 1958

Yılbaşı

Serdengeçti 28.Sayı 6.Sayfa

Ocak 1959

Ayasofya Davası

Serdengeçti 30.Sayı 2.Sayfa

Haziran 1959

Mesuliyetsizlik

Serdengeçti 31.Sayı 6.Sayfa

Aralık 1959

Yön

Serdengeçti 33.Sayı 6.Sayfa

Temmuz 1962

Ya Devlet Başa...

Devlet 1.Sayı 10.Sayfa

Nisan 1969

Ha... Ho

Devlet 22.Sayı 8.Sayfa

Ağustos 1969

Sahtekârlar

Devlet 23.Sayı 8.Sayfa

Eylül 1969

Hizmet Yarışı

Devlet 24.Sayı 8.Sayfa

Eylül 1969

Gasıp Nehru

Serdengeçti 23.Sayı 12.Sayfa

Mart 1957